شیر پروانه‌ای ( باترفلای ولو )

شیر پروانه ای یا باترفلای ولو چیست؟

شیرپروانه ای یا باترفلای ولو (butterfly valve) یک ولو صنعتی از نوع  شیرهای ربع گرد است که از یک دیسک چرخشی برای اجازه دادن، مسدود کردن یا کنترل جریان سیالات در یک سیستم لوله کشی استفاده می‌کند.

این شیر غالبا به منظور توقف، تنظیم یا شروع مجدد جریان استفاده می شود. اصطلاح «پروانه» در شیر پروانه ای در واقع دیسکی است که به یک میله متصل است.

هنگامی که این میله دیسک را 90 درجه می چرخاند، شیر پروانه ای باز یا بسته می شود. شیرهای پروانه ای به دلیل  وزن سبک ، عملکرد سریع و قیمت ارزان  در صنعت محبوب هستند.

نحوه عملکرد شیر پروانه ای

شیر پروانه ای دارای یک دیسک چرخان است که در محل خروج  رسانه‌های جاری قرار می گیرد. دیسک توسط یک مکانیسم محرک خارجی از طریق ساقه متصل به آن، چرخانده و کنترل می شود. هنگامی که دیسک به صورت موازی با سطح مقطع جریان قرار می گیرد، جریان به طور کامل قطع می شود. در غیر این صورت، سیال  به طور کامل یا جزئی از مجرای

 باترفلای ولو عبور می کند. برای باز کردن کامل شیر پروانه ای از حالت بسته یک چرخش 90 درجه طول می کشد، به این معنی که دیسک باید عمود بر سطح مقطع جریان باشد. این ولوها برای اهداف کنترلی با مشخصات جریان خطی بین 300 تا 700 دهانه مناسب هستند.

انواع شیر پروانه ای

باترفلای ولو بر اساس معیارهای گوناگونی تقسیم بندی می شوند. این معیارها آنقدر متنوع هستند که می توان چندین دسته بندی جداگانه برای این نوع شیر در نظر گرفت. به عنوان مثال butterfly valve بر اساس نوع محرک به چند دسته هیدرولیک ، پنوماتیک ، برقی ، دستی و… تقسیم می شوند.

هم چنین این شیرها بر اساس طراحی بسته شدن دیسک به انواع شیر پروانه ای متحد المرکز ، شیر پروانه ای دوبل ، افست ، دو گانه و سه گانه  تقسیم می شوند.

در تقسیم بندی دیگری شیرهای پروانه ای بر اساس نوع اتصال لوله  به دسته های لول، ویفر، فلنچ دار و اتصال لب به لب تقسیم می شوند. در رایج ترین دسته بندی شیرهای پروانه ای بر اساس طراحی دیسک تقسیم بندی می شوند. بر همین اساس انواع باترفلای ولو به چند دسته زیر تقسیم می شوند.

 شیر پروانه ای متحدالمرکز

باترفلای ولو متحدالمرکز اساسی ترین نوع طراحی شیر پروانه ای است. در این طرح، میل سوپاپ از خط مرکزی دیسک عبور می کند.

این دریچه با افست صفر نیز شناخته می شود. دریچه های پروانه ای متحدالمرکز برای سرویس های کم فشار استفاده می شود.

شیر پروانه ای غیرعادی

در یک شیر پروانه ای غیرعادی، ساقه از خط مرکزی دیسک عبور نمی کند. سه نوع شیر افست وجود دارد.

• شیر تک افست شیر ​​پروانه ای است که ساقه آن درست پشت خط مرکزی دیسک قرار دارد.
• در طراحی شیر پروانه ای دو افست، ساقه در پشت دیسک با یک افست اضافی به یک طرف قرار دارد.
• برای کاربردهای بسیار حیاتی، از شیر پروانه ای سه گانه استفاده می‌شود. آفست سوم بین محور تماس دیسک و صندلی است. این طراحی منجر به حداقل تماس با صندلی در نتیجه سایش بسیار کمتر و بسیار کارآمد است.

مزایا و معایب شیر پروانه ای

شیر های پروانه ای هم همانند بقیه شیرهای صنعتی دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. برخی از مزایای معایب این نوع شیرصنعتی به شرح زیر هستند.  

مزایای باترفلای ولو

شیرهای پروانه ای در مقایسه با سایر انواع شیرها مزایای زیادی دارند. برخی از این مزایا عبارتند از :

• طراحی فشرده؛ فضای کمی مورد نیاز
• وزن سبک و نصب آسان
• عملکرد سریع؛ زمان باز یا بسته شدن کمتر
• عملکرد ساده به دلیل گشتاور عملیات کم.
• افت فشار کم و بازیابی فشار بالا
• موجود در سایزهای بزرگ
• تعداد قطعات کم و در نتیجه تعمیر و نگهداری آسان تر

معایب شیر پروانه ای

با وجود تمام مزایا گفته شده،  شیر پروانه ای معایبی هم دارد که در زیر ذکر شده است

• خدمات دریچه گاز محدود به فشار دیفرانسیل پایین است
• حرکت دیسک تحت تاثیر تلاطم جریان است.
• دیسک شیر همیشه تحت فشار است و می تواند جریان را حتی در حالت باز قطع کند.
• آب بندی ضعیف
• برای فشار دیفرانسیل بالا مناسب نیست.

معرفی اجزا و قطعات شیر پروانه ای

چهار جزء اصلی در شیر پروانه ای وجود دارد: بدنه، دیسک، ساقه و نشیمنگاه.

بدنه سوپاپ: بدنه شیرهای پروانه ای با دو فلنج لوله مطابقت دارد . این بدنه طراحی های مختلفی دارد که متداول ترین آن ز نوع لوگ و ویفر است .

دیسک: دیسک (دیسک) عنصری است که جریان را متوقف می کند. برای بهبود جریان، آب بندی و گشتاور عملیاتی، تغییراتی در طراحی و جهت گیری دیسک وجود دارد.

ساقه سوپاپ: ساقه شیر پروانه ای از طرح محور یک تکه یا دو تکه تشکیل شده است. طراحی ساقه باید از پتانسیل ضربه زدن بین مواد مشابه مقاوم در برابر خوردگی جلوگیری کند.

نشیمنگاه : برای ایجاد خاموشی، نشیمن شیر پروانه ای از تداخل بین لبه دیسک و نشیمنگاه استفاده می کند. نشیمنگاه ممکن است به بدنه چسبیده، فشرده یا قفل شده باشد.

نشیمن شیر پروانه ای :محوطه ای است که بر اساس سازندگان طرح های مختلفی دارد. یک صندلی تک تکه انعطاف پذیر PTFE یک انتخاب محبوب است. اهمیت صندلی تک تکه این است که هیچ حلقه O یا فنر فلزی برای محدود کردن دما یا شرایط خورنده ای که صندلی PTFE می تواند در معرض آن قرار گیرد وجود ندارد.

با اعمال فشار خط، سطح مقطع کامل صندلی تحت فشار قرار می گیرد و باعث می شود صندلی تحت فشار انحرافات طبیعی دیسک را دنبال کند.

شیر پروانه ای در کجا استفاده می شود ؟

قابلیت عملکرد مناسب در فشارهای بالا از مزایا شاخص شیر پروانه ای است. به دلیل همین مزیت شیر پروانه ای در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از مهم ترین صنایع مصرف کننده این شیر صنعتی عبارتند از :

• صنایع نفت و گاز
• صنایع پتروشیمی
• صنایع آب و فاضلاب
• صنایع غذایی
• داروسازی

برای خرید و مشاوره می‌توانید با کارشناسان فروش ما در تماس باشید.